Page 3 - internet
P. 3
EDİTÖR’DEN sirdergisi.com
Temmuz 2022 - Zilhicce 1443
ENFLASYON NEDİR?
Yavuz Selim PINARBAŞI
Enflasyon deyince akla ilk gelen günlük ENFLASYONUN KAYNAĞI NEDİR?
hayatta çokça kullandığımız mal ve hizmetlerin Talep Enflasyonu: Talep enflasyonu genellikle
fiyatlarının artmasıdır. Ancak mal ve hizmetlerin para arzının artmasının tüketimi artırması sonucu
fiyatları zaman içinde artabilir veya azalabilir. ortaya çıkar. Ekonomideki toplam arzın toplam
Enflasyon sadece belli bir malın veya hizmetin talebi (konu 1) karşılayamaması sonucu fiyatlar
fiyatının tek başına artması değil, fiyatların genel yükselir. Harcadığımız para miktarı, enflasyonu
düzeyinin sürekli bir artı göstermesidir. Diğer bir etkiler. Bir malın fiyatının artması, aynı mal için
deyişle, sadece bazı malların fiyatlarının sürekli daha fazla para harcamamızı gerektirir. Bu da ancak,
artması ya da tüm malların fiyatlarının bir sefer ya daha az tasarruf yapmamızla ya da gelirimizin
artması enflasyon değildir. Örneğin aylık enflasyon artmasıyla mümkün olabilir. Fiyatlarla beraber
oranının yüzde 1 olması, o ay içinde fiyatlar genel gelirler ve harcamalar da artarsa, enflasyon artar.
seviyesinin bir önceki aya göre yüzde 1 oranında Çünkü ellerinde daha fazla para olunca tüketicilerin
arttığını gösterir. Yıllık enflasyonun yüzde 30 mal ve hizmetlere olan talebi artar ve satın almak
olması da, fiyatların bir önceki yıla göre ortalama istedikleri mal için daha fazla fiyat verebilirler.
yüzde 30 oranında arttığını, örneğin geçen yıl 20 Bu noktada, para arzının (konu 1) paraya olan
milyon TL’ye alınan bir mal sepetinin bu yıl ancak talepten daha fazla artmasının enflasyona yol açtığı
26 milyon TL’ye alınabileceğini ifade eder. Yüksek unutulmamalıdır. Karşılıksız para basılması yoluyla
enflasyon paranın alım gücünü azaltır ve aynı piyasadaki para arzının ve bireylerin ellerindeki
zamanda fiyat değişimlerini anlamayı zorlaştırır. para miktarının artması tüketim talebini artırırken,
Örneğin, Türkiye’de 1960’lı yıllarda 50- 100 bin üretimin aynı oranda artması o kadar kolay ve
TL ile ortalama bir ev alınabilirken bugün bu para çabuk gerçekleşen bir süreç değildir. Para arzının
ile bir araba dahi alınamaması, enflasyonun alım artmasıyla artan talebi karşılamak için firmalar ilk
gücünü zaman içinde ne denli azalttığının net bir aşamada kapasitelerini artırma yoluna giderler; bu
göstergesidir. amaçla fazladan işçi alınması, fazla mesai yapılması,
ENFLASYON: Fiyatlar genel seviyesinin sürekli yeni makineler alınması firmaların maliyetlerini
olarak artmasıdır. artırır. Artan maliyeti karşılamak için firmalar
fiyatlarını artırırlarsa, enflasyona sebep olurlar.
TÜFE (tüketici fiyat endeksi): Tüketici tarafından Ekonomist Paul Krugman bu durumu öyle ifade
satın alınan mal ve hizmetlerin fiyatlarındaki etmektedir: “Para arzını artırmak çok fazla tatlı
değişiklikleri ölçer. yemek gibidir; yerken kendinizi iyi hissedersiniz...
Bunun faturası ise sonradan çıkar” (Fortune Dergisi,
TEFE (toptan eşya fiyat endeksi): Ekonomide
üretim faaliyetinde yer alan maddelerin 2 Şubat 1998). Para arzının artmasıyla başlangıçta
azalan işsizlik ve artan kârlarla ekonomide
fiyatlarındaki değişiklikleri toptancı aşamasında canlanma başlar, ancak bu olumlu etkiler kısa
ölçer.
süre sonra yerini artan enflasyona ve getirdiği
Enflasyonun düşmesi; fiyatların düşmesi, olumsuzluklara bırakır. Fiyat istikrarının sağlandığı
insanların alım gücünün artması, gelirlerinin bir ortamda yaşamak insanlar için bir haktır.
yükselmesi demek değildir. Enflasyonun düşmesi,
fiyatların daha az artması, insanların alım güçlerinin
daha az azalması ve neticesinde istikrar ve refah
demektir.
Fiyatlar, 1968 yılından beri TÜFE bazında
yaklaşık 876 bin kat artmıştır.
1
