Page 7 - mayis_internet

sirdergisi.com
Mayıs 2021 - Ramazan 1442

3. Ordu Selanik 2. Redif Tümeni Kurmay
Başkanlığına getirildi. 31 Mart Vakası olarak tarihe
geçen isyanın çıkışı üzerine 15-16 Nisan 1909'da
Hüseyin Hüsnü Paşa komutasındaki Hareket
Ordusu ile beraber bu ordunun kurmay başkanı
olarak Selanik'ten İstanbul'a hareket etti.
Hareket Ordusunun İstanbul halkına yayınladığı
ilk bildiriyi bizzat kaleme aldı. 1909 yılı içinde
Selanik’te toplanan İttihat ve Terakki Cemiyeti’nin
ikinci büyük kongresine Trablusgarp delegesi
olarak katıldı. Bu kongrede ordunun siyasetten
çekilmesini, cemiyetin halkın içindeki teşkilatını
genişleterek millete dayanan bir siyasi parti hâline
getirilmesini savundu. Görüşlerinin cemiyetin
önde gelenlerince paylaşılmaması nedeniyle,
kendini cemiyetten uzak tutarak askerî görevine
verdi. Mustafa Kemal 2. Redif Tümeni Kurmay
Başkanlığından yeniden 3. Ordu karargâhına
atandı. Mayıs 1910'da, Arnavutluk'ta çıkan isyanı
bastırmak üzere düzenlenen harekâtta, Harbiye
Nazırı Mahmut Şevket Paşa'nın yanında görev
aldı. 6 Eylül 1910'da Mustafa Kemal'in, 3. Ordu
Subay Talimgâhı Komutanlığına ataması yapıldı.
Mustafa Kemal bu görevde iken orduyu temsilen
aralarında Fethi Bey'in de bulunduğu bir kurul ile
birlikte Fransa'daki Picardie manevralarına katıldı.
gizli olarak, Vatan ve Hürriyet Cemiyeti’ni kurdu. Bu 1911 yılında İstanbul'da Genel Kurmay Başkanlığı
cemiyetin Beyrut, Yafa ve Kudüs’te şubeleri açıldı. emrinde çalışmaya başladı.
1906 yılında gizlice Selanik’e giderek aynı 1911 yılında Trablusgarp Savaşı’na gönüllü
cemiyetin bir şubesini açtıktan sonra geri döndü. olarak katıldı. Rütbesi binbaşılığa yükseltildi.
Selanik’teki şube aynı yıl Osmanlı Hürriyet Mustafa Kemal bir grup arkadaşıyla birlikte Tobruk
Cemiyeti’ne katıldı. Selanik’te gizli olarak faaliyet ve Derne bölgesinde görev aldı.
gösteren bu cemiyet, 1907 yılında Osmanlı İttihat
ve Terakki Cemiyeti ile birleşti.1907'de Kolağası
yerli
komutasındaki
Tobruk
bölgesinde
(Kıdemli Yüzbaşı) rütbesini aldı. kuvvetlerle yaptığı bir baskın taarruzunda
Daha sonra merkezi Manastır’da bulunan 3. İtalyanlara ağır kayıplar verdirdi. 1912 yılı içinde
Derne’de İtalyanlara karşı başarıyla mücadeleye
devam etti. Ekim 1912'de Balkan Savaşı başlayınca
Mustafa Kemal Gelibolu ve Bolayır'daki birliklerle
savaşa katıldı. 21 Temmuz 1913’te kurmay
başkanlığını yaptığı Bolayır Kolordusu, Edirne’yi
Bulgarlardan geri aldı. Aynı yıl Sofya’ya askerî
ataşe olarak atandı. Bu görevde iken 1914 yılında
yarbaylığa yükseldi. Askerî ataşelik görevi Ocak
1915'te sona erdi.
Mustafa Kemal, Birinci Dünya Savaşı’nın
başlaması üzerine kendisine aktif görev verilmesini
istedi. Bunun üzerine 1915 yılı başında Esat Paşa
Ordu karargâhına atandı. Karargâhın Selanik’teki (Bülkat) komutasındaki 3. Kolorduya bağlı olarak
kurmay şubesinde çalışmaya başladı. Kendisine Tekirdağ’da kurulacak 19. Tümen Komutanlığına
Selanik’teki görevine ek olarak Üsküp-Selanik atandı. 1914 yılında başlayan Birinci Dünya
arasında Doğu Demiryolu Müfettişliği görevi verildi. Savaşı'nda, Çanakkale'de bir kahramanlık destanı
İttihat ve Terakki Cemiyeti Merkez Komitesi’nce yazıp İtilaf devletlerine "Çanakkale geçilmez!"
Meşrutiyet’in ilanını takiben baş gösteren tepkileri dedirtti.
önlemek için Trablusgarp’a gönderildi. Buradaki
huzursuzluğu giderdikten ve devlet otoritesinin 18 Mart 1915'te Çanakkale Boğazı’nı geçmeye
kurulmasını sağladıktan sonra Ocak 1909’da kalkan İngiliz ve Fransız donanması ağır kayıplar
Selanik’e döndü. verince Gelibolu Yarımadası'na asker çıkarmaya
karar verildi. 25 Nisan 1915'te Arıburnu'na çıkan
5